چاپ تصویر شاعر زنده روی کتاب ممنوع شد
×
٭
بر اساس یک قانون نانوشته، ناشران کتاب‌های شعر نمی‌توانند تصویر شاعر را روی جلد کتاب چاپ کنند. البته آن‌طور که ناشران می‌گویند صورت شاعران مرده می‌تواند روی کتابهایشان ظاهر شود، ولی به کار بردن تصویر شاعران زنده برای معرفی کتابهایشان امری ممنوع شمرده می شود.ر
٭
بر ما معلوم نیست چنین قاعده‌ی نانوشته‌ای از کی و با چه استدلالی به اجرا درآمده است، اما از یکی دو ناشر کتاب‌های شعر که پرس‌وجو کردیم متوجه‌ی درستی خبر شدیم و هر چه می‌شنیدیم بر حیرت‌مان می‌افزود.ر
٭
ناشری که از دغدغه‌ی بدتر شدن اوضاع نشر خود، نخواست نام‌اش برده شود، گفت: «چرا این‌قدر تعجب می‌کنید؟ طوری چشم‌تان گشاد می‌شود که انگار دارم دروغ می‌گویم!! بله، درج تصویر شاعر زنده روی جلد ممنوع است؛ بنابراین تصویر محمدعلی سپانلو، محمد شمس لنگرودی، فرشته ساری، علی عبداللهی، و هر شاعر زنده‌ای که وجود داشته باشد نمی تواند روی جلد کتابهایشان بیاید.»ا
٭
او اضافه کرد: «شاعران مرده مشمول لطف هستند و می‌توان از عکس چهره‌ی آن‌ها روی جلد استفاده کرد. چپ و راست بودن آن‌ها هم مهم نیست و از احمد شاملو، منوچهر آتشی، نیما و نصرت رحمانی گرفته تا قیصر امین‌پور و احمد منزوی را می‌توان استفاده کرد.»ا
٭
این ناشر از ذکر بقیه‌ی نام‌ها خودداری کرد چون به قول او«تفاوت و تبعیضی وجود ندارد و هر شاعری را که بگویید مشمول این قضیه می‌شود.»ا
٭
با خودمان فکر کردیم چرا یک شاعر نمی‌تواند عکس خود را روی جلد بیاورد؟ مگر شاعر در جای دیگری غیر از کتاب‌اش هم می‌تواند معرفی شود؟ مگر چه تعداد نشریه و روزنامه برای تبلیغ آثار شاعران داریم؟ شاعران چه‌گونه باید به مخاطبان شناسانده شوند؟ کجا باید سیمای‌شان دیده شود؟ چه‌قدر جایزه و نشست‌های شعری در این ملک برپا می شود؟
٭
چرا شاعری که پول انتشار کتاب‌اش را هم خودش می‌پردازد، نمی تواند تصویری معمولی و با رعایت شئون مربوطه را روی جلد بگذارد؟ چرا جلد برخی کتاب‌ها منقش به چشم و ابرو و اشک‌های گداخته و دلبرکان غمگین است و در عوض شاعر نمی‌تواند از تصویر خود برای اعتبار بخشیدن به جلد کتاب بهره بگیرد؟ چرا جلد کتاب یک شاعر نباید از دور به واسطه‌ی تصویر شاعر معروف‌اش معرفی شود و مخاطب را به سمت خود بخواند؟
٭
سخن این‌جاست که اگر منظور از تصویر چهره‌ی شاعر، معرف صاحب اثر است و جز این نیست و هدف دیگری نیز ندارد، درج نام شاعر هم روی جلد مصداق همین معرفی است و بنابراین باید آن را هم از روی جلد برداشت. سوال برانگیزتر از همه این است که چرا این حق برای شاعران مرده وجود دارد و برای زنده‌ها نه؟ پس درمی‌یابیم که چالش اصلی به تبلیغ شاعرانی خاص مربوط نیست و آن‌چه موجب وضع این قانون نانوشته شده است، احتمال بزرگ‌نمایی شاعرانی است که در قید حیات‌اند و امکان دارد از این طریق بخواهند از تصویر خود «استفاده‌ی ابزاری» کنند!!ر
٭
نکته‌ی دیگری که ناشری دیگر به آن اشاره کرد در مورد شاعران خارجی بود که ظاهرن با رعایت ملاحظات - در مورد زنان - منعی ندارند و می‌توانند تصویرنمایی شوند.ا
×
منبع: روزنامه سرمایه
×
بيست‌وششم امردادماه 1388 خورشيدی
×
